Orjinal ismi Serid olan yemeği ilk olarak Hz. İbrahim’in hazırladığı rivayet edilir.
Koyun, deve, keklik vb. farklı etler de kullanılmakla birlikte kahir ekseriyetle dana etinden yapılmıştır tirit. Hz. Muhammed’in (s.a.v.) en sevdiği yemeklerden olup bereketi için dua buyurmuşlardır.
Kandillerde (özellikle Mevlid’de) düğünlerde, sünnetlerde yüzyıllardır tirit yaparak dağıtırlar Müslümanlar. Yemin bozanların kefaret için fakirlere ikram ettikleri yemeklerin de başında gelir.
Biri 13. yy.’a ait Endülüs biri de 1985’de yayınlanan “Onbeşinci yy. Yemek Kitabında” ismi Tarid olarak Dünya’ya sunulan yemeğin ülkemizde ve Türk Coğrafyasındaki yaygın ismi: “Tirit”
Medine’de bol yetişen su kabağı kesilerek üzerine serpiştirilmesi ile sebzelisi yapılmış; Abbasiler Döneminde İçine Badem, Nohut, Havuç, Tarçın, Soğan vb. ilaveler katılanına “Beyaz Tarid” denilmiştir.
Elazığ Yöremizde yeşillik doğrayanlar, Karadeniz’de (Islama adıyla) Tavuk eti kullananlar, D.Bakır’da ekşilisini yapanlar, İç Anadolu’da domates biberle soteleyeler, lavaş yerine pide kullananlar velhasıl yemeği çok farklı yorumlayanlar da var.
(G.doğu yöremizde de yaygın olan) En sade ve orijinal hali ise şöyle Tirit’in: doğranmış lavaş ekmekler üzerine iyice haşlanan but etinin didiklenerek konulup sıcak et suyunun üzerine dökülmesidir.
İsteğe bağlı olarak üzerine limon veya sarmısaklı yoğurt ilave edilebilir yine yanına taze biber yenilebilir.
Sağlık açısından bir çok şifaya vesile olan, tok tutan, vücut direncini artıran Peygamber Efendimizin de severek yiyip tavsiye ettiği şifalı yiyeceklerin şahıdır.
A.Gül NAS
