1. Hz. İbrahim (A.S.)
En çok bilinen ve Urfa ile özdeşleşen peygamberdir.
Rivayete göre, Nemrut tarafından ateşe atılmak istendiğinde Allah tarafından ateş suya, odunlar ise balıklara çevrilmiştir. Bu olayın geçtiği yer olarak Balıklıgöl gösterilir.
Hz. İbrahim’in doğduğu mağara da Balıklıgöl civarındadır.
2. Hz. Eyyub (A.S.)
Sabır ve imtihan peygamberi olarak bilinir.
Urfa’da çektiği hastalıklara karşı sabır göstermesiyle bilinir.
Urfa’da onun adına bir Hz. Eyyub Sabır Makamı bulunur. Rivayete göre burada bulunan kuyu, Hz. Eyyub’un yıkandığı ve şifa bulduğu sudur.
3. Hz. Şuayb (A.S.)
Urfa’nın Harran bölgesine yakın Şuayb Şehri (Şuayb Antik Kenti) diye bilinen yerde yaşadığı rivayet edilir.
Şuayb Aleyhisselam’ın burada yaşadığına ve kavmine burada tebliğ yaptığına inanılır.
4. Hz. Musa (A.S.) ve Hz. Harun (A.S.)
Bu iki peygamberin Urfa’dan doğrudan geçtiğiyle ilgili rivayetler olsa da, buraya uğradıkları kesin olarak söylenemez. Ancak Şuayb Peygamber’le ilişkili oldukları için bazı yerel anlatımlarda adları geçer.
Urfa’da Yaşayan Sahabelerin isimleri şöyle:
Şanlıurfa’da, yani eski adıyla Edessa, İslamiyet’in ilk dönemlerinde yaşamış bazı sahabelerin bu bölgede bulunduğuna veya burada vefat ettiğine dair güçlü rivayetler ve yerel anlatımlar vardır.
İşte Urfa ile ilişkilendirilen bazı sahabeler:
1. Hz. Cabir bin Abdullah (r.a.)
Peygamber Efendimiz’in (s.a.v) sahabelerindendir.
Uhud ve daha birçok gazvede bulunmuştur.
Bazı kaynaklarda Urfa’da bulunduğu ve burada vefat ettiği rivayet edilir. Urfa’da onun adına bir türbe bulunmaktadır.
2. Hz. Ali’nin oğullarından Hz. Abbas’ın oğlu
Bazı rivayetlere göre Hz. Abbas’ın oğullarından biri, fetihler sırasında Urfa civarına gelmiş ve burada şehit düşmüştür. Net tarihî kayıtlar zayıf olsa da, yöredeki bazı türbeler bu anlatımlara dayandırılmaktadır.
3. Selman-ı Farisi (r.a.)
Peygamber Efendimiz’in çok yakın sahabelerindendir.
Urfa’da yaşadığına dair güçlü bir rivayet yoktur ama bazı halk anlatımlarında adı geçer.
Muhtemelen bu, halk arasında saygı duyulan isimlerin manevi etkisinin bir yansımasıdır.
4. Hz. Ukkaşe bin Mihsan (r.a.)
Bedir Ashabı’ndan biridir.
Şanlıurfa’da ona atfedilen bir makam bulunur. Ancak tarihî kesinlik yoktur; daha çok halk arasında anlatılagelen bir rivayettir.
Urfa’da Sahabe Mezarları ve Ziyaret Yerleri
Sahabe Mezarlığı: Urfa’da “sahabe mezarlığı” olarak bilinen yerler vardır. Buralarda birçok sahabenin yattığına inanılır.
Dergâh Cami ve çevresi: Hz. İbrahim Mağarası, Balıklıgöl ve civarında, sahabelerin hatıralarına izafe edilen birçok ziyaretgâh vardır.