Neolitik Dönem (M.Ö. 10.000+)
- Göbeklitepe ile insanlık tarihinin en eski tapınakları Urfa’da inşa edildi. Avcı-toplayıcı toplumların yerleşik hayata geçiş süreci burada başladı.
Sümerler ve Akadlar
- Mezopotamya uygarlıklarının temeli. Yazıyı icat eden Sümerler, kültürel ve dinsel etkilerini Urfa’ya kadar yaymıştır.
Babilliler ve Asurlular
- Zengin kent devletleriyle bilinen bu medeniyetler, Urfa ve çevresini ticaret yolları üzerinden kontrol etti.
Hurriler ve Mitanniler
- Kuzey Mezopotamya’nın ilk yerel halklarından biri. Urfa çevresinde güçlü kültürel izler bıraktılar.
Hititler
- Anadolu’nun ilk büyük imparatorluğudur. Urfa, Hititlerin doğu sınırlarına yakın önemli bir yerleşimdi.
Persler (Ahamenişler)
- M.Ö. 6. yüzyıldan itibaren büyük bir imparatorluk kurdular. Urfa, Pers satraplık sisteminin bir parçası oldu.
Makedonlar / Helenistik Dönem (Büyük İskender sonrası)
- İskender’in fetihleri sonrası bölge Yunan kültürüyle tanıştı. Urfa, Edessa adını bu dönemde aldı.
Kommagene Krallığı
- Doğu ile Batı kültürünü sentezleyen bir krallık. Nemrut Dağı’ndaki heykellerle bilinir, Urfa çevresinde etkin olmuşlardır.
Romalılar
- Urfa (Edessa), Roma İmparatorluğu’nun doğu sınır kentlerinden biri oldu. Bilim ve din açısından önemliydi.
- Bizanslılar
- Roma’nın doğu koludur. Hristiyanlık Urfa’da güç kazandı. Edessa, bir dönem ilahiyat merkezi haline geldi.
Sasani İmparatorluğu
- İran merkezli bir medeniyet. Urfa’ya sık sık saldırılar düzenleyerek Roma-Bizans ile çekişti.
Emeviler ve Abbasiler
- Urfa, İslam ordularının fethiyle Müslümanlaşmaya başladı. Arap-İslam kültürü yerleşti.
Selçuklular ve Artuklular
- Türklerin Anadolu’ya yerleştiği dönemde Urfa, İslam ve Türk mimarisinin etkisini görmeye başladı.
Haçlılar (Urfa Kontluğu)
- 1098-1144 arasında Haçlılar Urfa’da bir Latin devleti kurdu. Bölgeye Batı Avrupa etkisi taşındı.
Eyyubiler ve Memlükler
- Selahaddin Eyyubi’nin soyundan gelenler. Haçlılara karşı mücadeleleriyle tanınır. Urfa’da İslam yeniden güçlendi.
Osmanlı İmparatorluğu
- 1516’dan itibaren 400 yıl Osmanlı toprağı oldu. İdari, kültürel ve dini merkezlerden biri haline geldi.
Cumhuriyet Dönemi (1923 – …)
- Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşuyla birlikte Urfa, “Şanlı” unvanını alarak milli mücadelenin simge şehirlerinden biri oldu
YORUMLAR
Yorum Yap
Şanlıurfa’da Hüküm Sürmüş Medeniyetler için henüz yorum yapılmamış! İlk yorumu sen yapabilirsin.