Aşure kelime manası olarak 10(On) demektir.
10 Peygamberin başından geçen önemli vakalar, Muharrem’in 10. Gününe denk gelmesi, Aşure tatlısına en az 10 hububat koyulması vb. tümü Aşure’nin inananlarca manasını kuvvetlendirmektedir.
Ramazan Ayındaki gibi farz kılınmasa da bir gün evvelini veya bir gün ilerisini de ekleyerek Muharrem’in 10’u(Aşure Günü) hürmetine 2 gün oruç tutulmasını tavsiye etmiştir Resulullah Efendimiz.
Bu günlerde(Aşurede) oruç tutmak Hz. Muhammed’in (s.a.v.) âdetini yerine getirmek olacağından sünnet ibadeti hükmündedir.
Aşure Günü Peygamberlerin Başından Geçen Önemli Hadiseler Şunlardır:
Hz. Âdem’in tövbesinin kabulü,
Hz. İdris’in göğe çıkarılması
Hz. İbrahim’in Nemrut ateşinden kurtuluşu ve Halilullah sıfatını alışı
Hz. Yakub’un gözlerinin açılışı
Hz. Yusuf’un kuyudan çıkarılışı ve zindandan kurtuluşu
Hz. Eyyüb’ün hastalıktan sıhhat buluşu
Hz. Yunus’un balığın karnından çıkarılışı
Hz. Süleyman’ın (saltanata) tahta oturuşu
Hz. İsa’nın Göğe kaldırılışı
Hz. Nuh’un gemisinin tufan akabi selamete ererek karaya oturuşudur son adını zikrettiğimiz Nebi olarak. Zaten aşurenin tarifi de yine Nuh Peygambere dayanır.
Hz. Nuh, kendisine inananlarla birlikte gemiye binip tufan sona erdiğinde yanlarındaki zahireyi ilahi bir işaretle şükür ve şifa niyetiyle bir kazana koyup kaynatarak yemek(aşure) haline getirmişler.
Yöreye şartlara göre farklılıklar gösterse de genel gıdalar şunlardır bu tatlıdaki: Buğday, fasulye, nohut, üzüm, kayısı, fıstık, şeker, karanfil, pekmez, vb.
Peygamberimiz Hz. Muhammed’in torunu ve 4. İslam Halifesi Hz. Ali’nin oğlu İmam Hüseyin’in ölümü de şiilerce her sene aşure gününde yad edilir. Sünnilikteyse matem yapılmaması kaidesine uyularak bu günler ibadetle, mevlütle vb ile anılır.
Günümüzde her ne kadar yemek menülerinde bir çeşit tatlı olarak yer almış olsa da hem bir ibadet, hem dağıtarak sosyal yardımlaşma, vb. olarak sünni & alevi islam mezheplerinde Muharrem ayında uygulaması yaşatılır bu ritüelin.